FPV uçuşu yapan arkadaşların aşina olduğu üzere uçağın uzun mesafelere gönül rahatlığı ile gönderilebilmesi ve kumanda sinyalinin bu mesafelerde de çekmesi için LRS-Long Range System olarak adlandırılan UHF verici modülü ve alıcılar kullanılıyor. Genellikle 433mhz frekansında çalışan bu modüller kumandaların sinyal çıkışını 433mhz e çevirip güçlendirerek uzun mesafelerde uçağın kontrol edilebilmesine olanak sağlıyor. FPV dünyasında en çok tercih edilen LRS'ler arasında Thomas Scherrer, ImmersionRC EzUHF, Dragonlink ve Rangelink bulnuyor. Bunun dışında da markalar mevcut ancak genel olarak kullanılan ve başarılı kabul edilen sistemler bunlar. Tabii burada da "iyi ürün iyi para" denklemi geçerli. Thomas çok kaliteli bir ürün ve oldukça güçlü. Ancak fiyat olarak diğer sistemlere nazaran biraz fiyatı yüksek (yanılmıyorsam 450$ civarında). EzUHF de oldukça kaliteli bir ürün ve fiyatı thomasa göre biraz daha makul. Komple set 330$ civarında.
Fiyat performans oranı konusunda eski efsane chainlink'in (bevrc'deki chainlink dare ile karıştırmayın ikisi apayrı ürünler) devamı olan Rangelink düşük bütçe için oldukça başarılı hizmet sunuyor. Dragonlink de uzun mesafelerde çok başarılı bir ürün ancak filtrasyon sorunları olduğu biliniyor.
ImmersionRC EzUHF Long Range System
UHF sistemlerin başarısını sinyal iletim gücü, alıcılarının diversity (çift anten çıkışlı ve bu sayede alıcılar daha iyi sinyal yakalıyor) olması, diğer sinyallerden az etkilenme (filtrasyon), üretimde kullanılan malzemelerin kalitesi, verici modülünde düşük-yüksek güç seçeneği bulunması, kumandalarla plug&play çalışabilmesi (mod ihtiyacı olmaması ) firma desteği vb. kriterler altında değerlendiriliyor. Bu değerlendirme sonucunda EzUHF; sinyal iletiminin başarılı olması, alıcılarının diversity özellikli olması, verici modülünde güç seçeneği bulunması, filtrasyonunun diğer tüm modellerden daha başarılı olması, Futaba trainer porttan direk çalışması ve fiyatının thomasa göre daha makul olması ile diğer modellerden bir adım öne çıkıyor. Tabii negatif yönü yok mu var. Bence en önemli dezavantajı RSSI çıkışının dijital olması. Received Signal Strength Indicator olarak adlandırılan ve kumanda sinyalinin alıcı tarafında ne derecede güçte alındığını gösteren bu parametre FPV yapanlar için önem taşıyor. Piyasadaki bir çok OSD nin RSSI girişi analog. Bu yüzden EzUHF'ten RSSI okumak için araya DAC-Digital to Analog Convertor devre kullanmak gerekiyor ve iş karmaşıklaşıyor (Hazır satılan ürünler var ama bence pahalı). Tabii kendi uyumlu OSDsi olan EzOSD kullanılırsa böyle bir sorun yok.
Anten Seçimi ve Uçak Üzeri Yerleşim
UHF sistemlerde yukarıda bahsedilen hususların yanında en iyi verimi alabilmek için kaliteli alıcı verici antenleri kullanılmalı ve uhf alıcı ve antenleri uçak üzerinde doğru konumlandırılmalıdır. UHF alıcı anteni için yaygın olarak Dipole antenler kullanılmaktadır ve genellikle en memnun kalınan anten tipidir. Çoğunlukla cihazlarla beraber satılan antenlerin verimi düşüktür. Diversity özellikli alıcılarda bir anten dipole diğeri de turnstyle anten olarak kullanılarak maksimum verim sağlanmaktadır. Verici anteni için ise en çok tercih edilen anten Diamond SRH771 dir. Ancak dikkat edilmesi gereken nokta söz konusu antenin piyasada çok fazla taklidi mevcuttur. Bu yüzden readymaderc.com vb. güvenilir sitelerden alınması gerekir. Çok uzun mesafe verici anteni olarak da Moxon vb. antenler kullanılmaktadır. Ancak 771'in her manada ihtiyacı karşılayabilen bir anten olduğunu düşünüyorum.Alıcı antenlerinin uçak üzerinde özellikle video verici gibi güçlü gürültü yayan cihazlardan uzak konumlandırılması gerekir. Bu sayede alıcının maruz kaldığı gürültü azaltılmış olur ve çekim mesafesi kat be kat arttırılabilir. En yaygın tercih video vericiyi bir kanat ucuna, uhf alıcı antenini de diğer kanat ucuna konumlandırmaktır.
EzUHF Yazılım Güncelleme İşlemi
EzUHF alıcı (RX) ve vericilerin (TX) üzerinde mini USB girişi mevcut ve yazılım güncelleme vs. işlemleri bu USB girişleri ile bilgisayara bağlanarak kolayca halledilebiliyor. EzUHF RX ve TX'in aynı sürüm Firmware (FW)'a sahip olması gerekiyor. ImmersionRC firması yeni sürümlerle mevcut sorunları çözüp yeni özellikler kazandırıyor. Tabii bazen bazı FW'ler baş belası da olabiliyor. :) Denenmiş sürümleri kullanmak en doğrusu. Ayrıca EzUHF kullanabilmek için kumandanızın ayarlarından PPM seçili olması gerekli. Özellikle JR kumandalarla bu PCM-PPM olayından ötürü sorun yaşayanlar var. Detaylarını ImmersionRC destek sayfası olan FPVLAB.com un buradaki bölümünden öğrenebilirsiniz. Bu forum ayrıca ImmersionRC ürünleri için teknik destek forumu olarak kullanılıyor ve admin arkadaşlar gayet ilgili ve cevap veriyorlar. Yeni bir bilgiye göre 2013 ve sonrası üretilen bazı Futaba kumandalarda PPM sinyal frame aralığından dolayı uyuşmazlıklar olabiliyor. O yüzden kumandanızla uyumlu olduğunu araştırmanız gerektiğini düşünüyorum.
Yazılım güncellemesi yapabilmek için:
- ImmersionRC sitesinden (bu linkten) şu an en güncel driverları içeren ve başarılı olduğu kabul edilen Immersion Tools 1.40 yazılımını indirip kuruyoruz.
- Daha sonra yine aynı şekilde benim de kullandığım ve başarılı bulduğum ve şu an en güncel sürüm olan 1.50 firmware'ı buradan indiriyoruz.
- Immersion RC tools uygulamasını açarak sol taraftan yazılım yükleyeceğimiz ürünü seçiyoruz (Şekil-1).
- Daha sonra sağ tarafta görünen sekmelerden ilk sekme olan Configure sekmesinden temel ayarlar yapılabiliyor. Yukarıdan aşağı bakacak olursak Transmitter ID her verici modülünün kendine has olan kimlik numarasını gösteriyor. Alıcınızla bind ettiğinizde alıcıda da bu numara görünüyor. FW versiyon yüklü olan FW yi gösteriyor. Frekans bandından farklı frekans bantları seçilebiliyor. Ben 433-435 kullanıyorum memnunum. Bu arada tekrar hatırlatalım Alıcı da verici de aynı bantta olmalı ! Channel Count için 8 kanal alıcıda normal değer 8 olmalı. Remote Power Switch modül üzerindeki düşük-yüksek güç şalterine ulaşılamayan durumlarda bu seçimi kumanda üzerindeki bir şaltere atamak için (mesela UHF modül kablo ile uzatılıp araba üzerine vs. alındığında) "use only ezuhf toggle swtich kalsın yani sadece modül sivicini kullan diyoruz", 2watt yazan yer 2 watt verici modelleri için burayı işaretlemeyin. Cihazdaki ayarları okumak için read setting butonuna basıyoruz ve güncel bilgiler ekrana geliyor. Değişiklik yapınca upload butonuna basıyoruz ve ayarları cihaza yazıyor.
- İkinci sekme head tracking ayarları için. Yazılım yüklerken kullanacağımız sekme 3. sekmedir. Diğer sekmelerde kumandanızın PPM sinyalini tanımak vs için detay özellikler mevcut. Hepsine burada değinmeyeceğim. Burada küçük bir nüans var. Ürünü USB den bilgisayara direk bağladığımızda bu sekmedeki Update Firmware butonu aktif olmuyor. Sadece ilk sekmedeki ve diğer sekmelerdeki bazı ayarlar yapılıyor. FW Update yapabilmek için verici modül üzerindeki şalteri High konumuna alarak ve Bind düğmesini basılı tutarak usb kablosunu bilgisayara bağlıyoruz. Bu şekilde verici modül üzerindeki lamba yanıp sönüyor ve programdaki düğme aktifleşiyor (düğme üzerindeki yazının rengi siyahtan beyaza dönüyor).
- FW update işlemine başlamadan önce tx i kumandadan ayırın. anteni takılı olabilir. iki türlü de denedim fark etmiyor.
- Yukarıda anlattığım şekilde USB den bilgisayara bağlayın.
- Program sekmesinden Update butonuna tıklayalım. FW yi nereden yükleyeceğimizi soracak. Bilgisayarda 1.50 fw yi indirdiğimiz klasörü gösterelim. İçerisinden tx500mw olan dosyayı seçelim. Ve update başlayacak. Biraz bekleyin bittiğinde Update Successful yani başarılı yazacak. İşlem tamam. USB yi bilgisayardan çıkaralım. (Not: Burada sorun yaşamamak için genel olarak ayarları korumaya yarayan preserve config seçili kutunun seçili olmadan update yapılması tavsiye ediliyor yoksa alıcı ile bind sorunları vs. yaşanabiliyor. Bu seçenek işaretli olmamalı. Aşağıdaki fix fuses düğmesi ise resetleme için. ben pek kullanmıyorum.)
- Şimdi sıra geldi RX update işlemine. Programda sol taraftan alıcımızın türüne göre (8 kanal diversity, 8kanal tek anten, 4 kanal) modeli seçiyoruz. İlk sekme yine ayar sekmesi. Burada ilk seçenekte yüklü olan FW sürümü gösteriliyor. Altında TX ID yazan yerde tx ile bind yapılınca tx in id si gözüküyor. Elle girilemiyor. Bind edilince buraya yükleniyor. 3. seçenek PPM kanal sayısı 8 kalsın. 4. seçenek çift anten kullanmak için. Alıcınız diversity ise diversity seçeneği kalsın. Tek anten kullanmak isterseniz de tek anteni seçebilirsiniz. 5. seçenek de frekans bandı. Tx ile mutlaka aynı olmalı. Ben 433-435 kullanıyorum. Cihazdaki ayarları okumak için read settings butonuna basıyoruz ve güncel bilgiler ekrana geliyor. Değişiklik yapınca upload butonuna basıyoruz ve ayarları cihaza yazıyor. Burada da 3. sekme olan program sekmesinde update yapılıyor. (Yine aynı şekilde rx i update edebilmek için üzerindeki bind butonu basılı iken USB yi bilgisayara takıyoruz.) Update düğmesine tıklayıp 1.50 yi indirdiğimiz klasörden uygun dosyayı gösteriyoruz ve update başlıyor. Bitince başarılı yazıyor. (Not: Burada sorun yaşamamak için genel olarak ayarları korumaya yarayan preserve config seçili kutunun seçili olmadan update yapılması tavsiye ediliyor yoksa alıcı ile bind sorunları vs. yaşanabiliyor. Bu seçenek işaretli olmamalı. Aşağıdaki fix fuses düğmesi ise resetleme için. ben pek kullanmıyorum.) Diğer sekmelerde sinyal analizi yapmak, rssi ölçmek vs için detay özellikler mevcut. Hepsine burada değinmeyeceğim.
- Şimdi alıcı ve vericiye yeni FW attık. İkisini de USB den normal usulle bilgisayara bağlayarak ve read settings e basarak ilk sekmedeki frekans seçeneklerinin doğru olduğunu kontrol edelim. Değilse ikisini de ayarlayarak 1. sekmede sağ alttaki Upload settings to transmitter butonuna basarak ayarları cihazlara yükleyelim.
- Yaptığımız kontrol sonucunda iki cihazdaki FWnin aynı olduğunu ve aynı frekans bandı seçili olduğunu görmek önemli.
- Tebrikler yazılım update işlemi bitti :) Şimdi sıra cihazları bind etmeye geldi.
EzUHF Transmitter ve Receiver Bind İşlemi
İki cihaza da yeni FW attıktan sonra cihazların tekrar bind edilmesi gerekmektedir. Bu işlem için illa ki bilgisayara gerek yoktur.Bind için;
- TX'in antenini takın ve kablosu ile tx i kumandanıza bağlayın.
- Güç seçeniğini Low pozisyonuna alın.
- Üzerindeki bind düğmesini basılı tutarken kumandanızı açın ve vericinin beep beep şeklinde periyodik aralıkla ötünce bind düğmesini bırakın. Bu noktada 10sn süreniz var.
- 10 sn içerisinde ve alıcı verici arasında 1 metreden az mesafe olacak şekilde uhf alıcıya elektrik verin ve daha sonra üzerindeki bind butonuna basın. 10sn içinde yapmışsanız alıcı ışığı önce tamamen sönecek bind butonunu bırakınca tekrar yanacak ve 1sn sonra yanıp sönmeye başlayacaktır. (Not 10sn içinde yapabilmek için herşeyi önceden hazırlayın. Düğmeye basabilmek için bir kürdan veya çubuk bulundurun.)
- Alıcı ışığı yanıp sönmeye başladıktan sonra önce alıcının takatini kesin, sonra da kumandanızı kapatın. Bind işlemi tamamlandı.
- Bind işlemini doğrulamak için alıcıyı bilgisayara USB den normal şekilde bağlayarak TX ID nin verici cihaz ID si ile aynı olduğunu kontrol edebilirsiniz veya sadece kumanda ve alıcıyı tekrar açarak servoların doğru hareket edip etmediğine de bakabilirsiniz.
İşlem Tamam !
Umarım yardımcı olur. Teşekkürler ve Kırımsız Uçuşlar...
Ellerine kollarına sağlık çok faydalı bir konu açıklaması olmuş.
YanıtlaSilKendi adıma teşekkür ederim.
Oldukça faydalı bir açıklama. Teşekkürler.
YanıtlaSilNevzat ve Hakan Bey teşekkürler...
YanıtlaSilBu yorum yazar tarafından silindi.
YanıtlaSilOnur kardeşim merhaba aradan yıllar geçti yeniden yapalım dedim bu hobiyi ancak benim tx bozulmuştu yeniden tx aldım ancak bir türlü ıd numaralarını ayarlayamadım yardımcı olabilirmizin
YanıtlaSil